Już na samym początku podkreślić trzeba jeden aspekt: rozpoznać psychopatę nie jest łatwo. Powodem takiej sytuacji jest to, że psychopaci potrafią się doskonale maskować, co więcej – psychopatami nierzadko są ludzie wyjątkowo czarujący, którzy mogą innych do siebie wręcz… przyciągać.

Psychopata typowo kojarzy się dość negatywnie – jako przykład można tutaj podać chociażby jednego z bardziej znanych w kulturze i sztuce psychopatów, czyli Hannibala Lectera. W takim ujęciu z psychopatią kojarzyć się może przede wszystkim podchodzenie do przemocy i krzywdy ludzkiej z zimną krwią czy też niedoświadczanie wyrzutów sumienia. Zdecydowanie nie są to jednak jedyne charakterystyczne cechy psychopatów.

Psychopatę cechuje:

zupełne nieuwzględnianie (i zasadniczo brak zrozumienia) uczuć i potrzeb innych ludzi;
lekceważenie autorytetów i ogólnie przyjętych zasad oraz norm;
drastycznie wręcz zaznaczoną tendencję do kłamania;
wyjątkowego stopnia umiejętność manipulowania innymi ludźmi – psychopaci są w stanie zrobić wszystko, byle tylko osiągnąć jakieś korzyści dla siebie;
znaczne zmniejszenie (lub nawet całkowity brak) odczuwania lęku i strachu;
nieodczuwanie odpowiedzialności we wszelkich życiowych sytuacjach;
przekonanie o swojej wyjątkowości i związane z tym to, że psychopaci prezentują wyjątkowego stopnia tendencję do obwiniania innych ludzi (skoro oni sami są tak idealni, to wszelkie niepowodzenia nie są ich winą, a odpowiedzialni za nie są właśnie inni ludzie);
niską tolerancję frustracji, łatwość do popadania w gniew i przejawiania zachowań agresywnych;
doskonałą umiejętność usprawiedliwiania swoich zachowań – nieważne, jak podłego zachowania podejmie się psychopata, człowiek ten zawsze będzie w stanie samego siebie wytłumaczyć i zracjonalizować swoje postępowanie.